ریزگردها و کاهش تنوع زیستی

بازدید: 224 بازدید

تنوع زیستی به گوناگونی اشکال زندگی روی زمین گفته می‌شود. این گوناگونی در سه سطح «زیستگاه‌ها»، «گونه‌ها» و «تفاوت‌های ژنتیکی گونه‌ها» وجود دارد. فعالیت‌های انسانی روی کره زمین باعث تاثیرات منفی بر سطوح مختلف تنوع زیستی شده است. بسیاری از زیستگاه‌ها به دلیل توسعه شهرها، معدن‌کاوی، استفاده بیش از اندازه از منابع آب و بیابان‌زایی، جنگ و بهره‌برداری بی‌رویه تخریب شده‌اند. این تخریب زیستگاه‌ها، باعث به خطر افتادن نسل گونه‌های زنده شده و به همین دلیل زنجیره به هم پیوسته حیات روی کره زمین در حال از هم کسیختن است.

ریزگرد، پدیده‌ای جوی در قالب مجموعه‌ای از گرد و غبار، دود و دیگر ذره‌های خشک معلق در هواست که بروز آن، گاه دید افقی را به کمتر از پانصد متر می‌رساند. درباره خاستگاه این‌گونه گرد و غبار مواردی مانند دگرگونی‌های اقلیمی، آلاینده‌های صنعتی، آمد و شد خودروها، آتش‌سوزی جنگل‌ها، گسترش بیابان‌ها، شخم زدن زمین در آب و هوای خشک، خشکیدن تالاب‌ها و رودها را برشمرده‌اند. دلیل ایجاد ریزگردها هر چه که باشد می‌تواند تاثیرات زیر را داشته باشد:

  • ذرات ریزگرد می‌توانند مانع تابش مستقیم خورشید بر سطح زمین به‌ویژه برای رستنی‌ها (گیاهان) شود و فرایند  فتوسنتز و ساخت مواد آلی و تنفس (از طریق روزنه‌های روی برگ‌ها) را دچار آشفتگی کند که در نهایت کاهش تولید محصول را در پی خواهد داشت. 
  • وجود عنصر آهن در ریزگردها سبب می‌شود مواد مغذی موجود در اقیانوس‌ها با نقصان جدی مواجه شده و ترکیب زیستی آنها را دگرگون کند.
  • رشد بی‌رویه جلبک‌ها و تکثیر فیتوپلانکتون‌ها میزان کربن دی‌اکسید موجود در آب را به میزان چشمگیری افزایش می‌دهد و این موضوع می‌تواند سبب مرگ بسیاری از آبزیان شود.

همه موجودات زنده کره زمین چه به طور مستقیم و چه به طور غیر مستقیم با یکدیگر ارتباط دارند و آسیب به هریک از آنها، باعث وارد شدن آسیب به دیگر موجودات نیز می‌شود؛ حتی اگر دو گونه زنده هیچ‌گاه با یکدیگر ارتباط مستقیم نداشته باشند و با در دو نقطه مختلف کره زمین زندگی کنند نیز این آسیب‌ها اثر خود را دارد. با توجه به دلایل فوق می‌توان گفت ریزگردها می‌توان گفت ریزگردها تهدیدی بزرگ برای تنوع زیستی محسوب می‌شود و باید به دنبال راهکارهایی برای مقابله با این پدیده باشیم.

راهکارهای مقابله با ریزگردها

  1. روش احیاء پوشش گیاهی با کاشت مراتع و جنگل­‌های دست کاشت
  2. روش پاشیدن مالچ بیولوژیک
  3. روش پاشیدن سنگ ریزه یا ریگ در کانون­‌های ریزگرد
  4. روش پاشیدن مالچ نفتی

ادامه مطلب